Peesklachten schouder: de rotator cuff

Schouderpijn is een veel voorkomende klacht. De belangrijkste reden van schouderpijn is een probleem aan de rotator cuff.

Andere belangrijke oorzaken van schouderpijn zijn:

• Een 'frozen shoulder' of verstijfde schouder, een vorm van schouderontsteking die gepaard gaat met een enorme verstijving, schouderpijn en bewegingsbeperking. Lees hier meer over in onze artikel over Frozen Shoulder.

• Artrose of slijtage van het kraakbeen van het schoudergewricht wat leidt tot schouderpijn en verstijving met bewegingsbeperking. Lees hier meer over in ons artikel over Artrose van de schouder.

Wat is de rotator cuff?

De rotator cuff of het rotatorenmanchet is de sterke peeskap die het schoudergewricht omsluit (rotator = draaien, cuff = omslag).

Het bestaat uit vier pezen, die samen één groot peesblad vormen. Die pezen zijn de uitlopers van vier spieren die het schouderblad met de bovenarm verbinden. Ze zitten alle vier vast aan de kop van de bovenarm (de humeruskop). Boven die bovenarmkop steekt het schouderdak uit. Dat is een benig uitsteeksel aan de bovenkant van het schouderblad.

Samen met de grote schouderspier of deltoïd spier helpt een deel van de rotator cuff voor het opwaarts bewegen van de arm. Een ander deel maakt draaibewegingen van de arm mogelijk; zo kan de arm achter de rug en naar het achterhoofd gereikt worden. Daarnaast zorgt het aanspannen van de rotator cuff ervoor dat de bol van de bovenarm stabiel tegenaan de pan gecentreerd blijft en dat het gewricht stabiel blijft bij bewegen.

Door een chronische of acute overbelasting kunnen spieren of pezige structuren van de rotator cuff ontstoken raken of beschadigd worden. Dat gebeurt meestal tijdens activiteiten waarbij men de handen boven het hoofd beweegt (bijvoorbeeld schilderen, behangen…) of waarbij een grote trekkracht op het schoudergewricht uitgeoefend wordt door extreme bewegingen zoals bij sommige sporten (bv. tennis, zwemmen, basketbal, handbal en volleybal, werpsporten…).

Mogelijke letsels van de rotator cuff

1. Inklemming van de pezen (impingement)

Bij het bewegen van de arm en de schouder moeten de pezen van de rotator cuff in de nauwe ruimte tussen het dak van het schouderblad (acromion) en de bol van de bovenarm (humeruskop) glijden. Wanneer er onvoldoende ruimte is tussen het schouderdak en de schouderkop, kunnen de schouderpezen ingeklemd raken. Deze inklemming doet het peesblad ontsteken, verdikken en in een verder stadium zelfs scheuren. Vaak zijn ook de slijmbeurzen ontstoken (bursitis).

2. Een peesscheur (rototor cuff ruptuur)

Een peesscheur kan ontstaan door een plotse abnormale belasting (een hevige trekbeweging, kneuzing door val) of na een schouderluxatie (schouder uit de kom).
Meestal ontstaat een rotator cuff scheur geleidelijk aan door ontsteking en verzwakking van de pees door langdurig inklemmen tegen het dak van het schouderblad
Bij langdurig bestaande scheuren kan er slijtage van de schouder optreden (rotator cuff arthropathie).

3. Verkalkingen in het peesblad (rotator cuff calcificatie)

Schouderpijn kan ook het gevolg zijn van een verkalking in het schouderpeesblad. Deze verkalkingen geven een constante zeurende pijn gedurende jaren. De pijn kan plots extreem erg worden bij 'uitbreken' van de verkalking.

Oorzaken

Zo’n inklemming of impingement is meestal het gevolg van een acute of langdurige overbelasting van de schouder waarbij de schouderkop iets naar voren en boven verplaatst wordt ten opzichte van de kom. Daardoor verkleint de bewegingsruimte tussen de kop en het bot aan de bovenkant van de schouder.
Overbelasting kan optreden bij mensen die in hun sport of beroep vaak armbewegingen boven de schouder maken, bijvoorbeeld als u intensief tennist of crawl zwemt, of bij activiteiten waarbij u vaak uren lang met de armen boven het hoofd werkt, zoals schilderen, behangen, poetsen, haag scheren, hout kappen... Ook bij sporten met veel werpbewegingen zoals handbal, volleybal enzovoorts, waarbij de schouder extreme draaibewegingen moet maken of de schouderspieren ongelijk belast worden.

• Bij een foutieve stand van het schouderblad, waarbij het schouderblad te veel naar voor komt, kan bij het heffen van de arm een inklemming ontstaan. Dit kan het gevolg zijn van een rugafwijking (bijvoorbeeld een ‘bolle rug’ of kyfose bij de ziekte van Scheuermann) of wanneer de gewrichtsbanden en/of pezen van de schouder beschadigd zijn of te rekbaar zijn (hyperlaxiteit of instabiliteit van de schouder).
• Door een val of een ander trauma kunnen de weefsels onder het schouderdak ontstoken raken en ingeklemd worden.
• Door veroudering kunnen er veranderingen optreden in de kwaliteit van de pezen waardoor deze dikker worden en kunnen ingeklemd raken.

Wat er vaak ontbreekt in veel artikelen is dat er vooral biomechanische (door beweging) oorzaken aangedragen worden, maar juist veel leefstijlfactoren zorgen ervoor dat de pezen van onze schouder verzwakken.

Enkele voorbeelden van leefstijlfactoren die mogelijk bedragen aan het ontstaan van peesproblemen:

1. Ademhaling: door een te hoge ademhaling, ook wel borstademhaling, raken onze nek en schouderspieren gespannen waardoor de doorbloeding op microniveau verminderd. Als deze spanning lang aanhoudt zorgt dat ervoor dat de weefsels rondom onze nek en schouders minder belastbaar worden en snel onderhevig zijn aan overbelasting.

2. Slaaptekort: mensen die structureel te weinig slapen hebben hogere ontstekingswaarden in het bloed, waardoor ze vaak verspreidt over het lichaam onverklaarbare ontstekingsverschijnselen krijgen.

3. Voeding: teveel bewerkte koolhydraten eten is erg slecht voor ons lichaam. We zijn er niet op gemaakt om deze voedingsstoffen in zo'n grote hoeveelheden als tegenwoordig binnen te krijgen. Ons lichaam reageert daar dan ook op, middels een ontstekingsreactie. 

Er zijn nog legio aan andere relaties te beschrijven wat een ongezonde leefstijl van invloed kan zijn op het ontstaan én genezen van jouw schouderpijn.

Wil je hier meer over weten én direct er mee aan de slag gaan zodat je al in enkele weken je schouderpijn onder controle hebt? Start dan nu met onze module Vitale schouder. Klik op onderstaande afbeelding en krijg direct toegang.